چند وقت است واکسیناسیون کرونا با اولویت گروه‌های سنی و افراد در معرض خطر از طریق واکسن‌های وارداتی شروع شده است اما حالا رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام از واکسیناسیون عمومی از ماه جاری با واکسن ایرانی «کوو برکت» خبر داده و گفته حدود یک میلیون واکسن برای استفاده عموم آماده شده است. به گزارش «وطن‌امروز»، وعده ساخت واکسن کرونای داخلی با تلاش‌های جهادگونه شبانه‌روزی دانشمندان ایرانی محقق و همان‌طور که قبلا اعلام شد به احتمال زیاد اواخر ماه جاری واکسیناسیون عمومی با واکسن ایرانی «کوو برکت» در کشور آغاز می‌شود؛ دستاوردی که در شرایط سخت تحریم با تکیه بر توان داخل حاصل شد تا ایران در این بخش نه ‌تنها به جرگه چند کشور تولید‌کننده واکسن کرونا در جهان بپیوندد، بلکه از وابستگی به این داروی تخصصی و کمیاب رهایی یابد؛ واکسنی که در فرآیند آزمون مهر تایید کیفی گرفته و بدون هیچ عوارضی جواب پس داده است. رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام دیروز در حاشیه مراسم آغاز برنامه‌های حمایتی بنیاد احسان این ستاد از دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل، آخرین وضعیت تولید واکسن «کوو ایران برکت» را تشریح کرد و گفت: تاکنون حدود یک میلیون دوز واکسن «کوو ایران برکت» تولید شده است‌ و به دلیل اینکه هنوز اجازه مصرف عام داده نشده، ما سرعت را کمی کم کردیم. محمد مخبر درباره آخرین وضعیت تولید و تامین واکسن «کوو ایران برکت» اظهار کرد: فاز سوم تقریبا به ۵۰ درصد کار خود رسیده و تولید هم در حال انجام است و واکسن‌های تولیدی را انبار می‌کنیم تا به محض اینکه وزارت بهداشت اجازه دهد، آن را در اختیارشان قرار دهیم تا مورد استفاده قرار گیرد. وی افزود: هم فاز یک و ۲ و هم فاز ۳ که انجام شده، بسیار نتایج خوب بوده و فکر می‌کنیم در خردادماه بشود واکسیناسیون عمومی با تولیدات ستاد اجرایی آغاز شود. رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام درباره میزان واکسن تولید شده تاکنون نیز گفت: تقریبا ۸۰۰ هزار تا یک میلیون دوز واکسن «کوو ایران برکت» تولید شده است‌ و به دلیل اینکه هنوز اجازه مصرف عام داده نشده، ما سرعت را کمی کم کردیم، چرا که انبار و نگهداری آن موضوع خاصی است ولی امکانات تولید بخوبی فراهم شده تا ظرف یک تا 5/1 ماه آینده بتوانیم ۴ تا ۵ میلیون دوز واکسن را تحویل وزارت بهداشت دهیم. وی افزود: در فاز سوم مطالعات بالینی، تاکنون این واکسن به ۱۰هزار نفر در تهران و کرج تزریق شده و بزودی در ۵ شهر دیگر هم آغاز می‌شود. مخبر در ادامه با اشاره به عقد تفاهم همکاری با وزارت آموزش‌و‌پرورش و کمیته امداد امام خمینی گفت: نظام ما نظام حقی است و عدالت‌خواهی یکی از محورهای آن است. اگر نظامی بر پایه عدالت نباشد، آن نظام نه نظام توسعه‌یافته‌ای خواهد شد و نه می‌تواند در آینده موفق باشد. وی افزود: در بحث عدالت‌خواهی، عدالت آموزشی جزو محوری‌ترین مؤلفه‌هاست و اگر عدالت آموزشی نباشد، اجتماعات پایداری نمی‌تواند سامان بگیرد و دانش‌‌آموزانی هم که مراحل نوجوانی خود را طی می‌کنند، در آینده جزو اقشاری خواهند بود که مظلوم واقع خواهند شد و از حقوق خودشان برخوردار نخواهند بود و معلوم نیست زندگی متناسب با استعدادشان شکل بگیرد. 

 

* ساخت 2000 مدرسه برکت در مناطق محروم

رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام با بیان اینکه در ستاد اجرایی کارها معمولا به صورت الگوسازی دنبال می‌شود، گفت: ما هم در بخش نرم‌افزار و هم سخت‌افزار به دنبال توسعه عدالت آموزشی هستیم. در بخش سخت‌افزار تاکنون نزدیک به ۲۰۰۰ مدرسه ساخته‌ایم یا وسایل حمل‌و‌نقل تامین شده است. همچنین امسال با آموزش‌و‌پرورش هماهنگ کرده‌ایم که ۱۰۰۰ مدرسه کانکسی را طی یک سال به مدارس ثابت تبدیل کنیم. 

مخبر ادامه داد: در بخش نرم‌افزاری با یک موجی از دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل مواجهیم و امروز با توسعه ابزار فضای مجازی می‌شود این معضل را حل کرد. در ستاد به دنبال آن هستیم این کار در حد توان‌مان شکل بگیرد. امروز یک تفاهمنامه هم با کمیته امداد برای استعدادیابی دانش‌آموزان تحت پوشش داریم. یک تفاهمنامه هم با آموزش‌و‌پرورش برای پوشش بازماندگان از تحصیل منعقد می‌کنیم. رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام با بیان اینکه از چند سال قبل هم این‌ کار را انجام داده‌ایم و در سیستان‌و‌بلوچستان مسائل ۶۰ هزار کودک بازمانده را حل کرده‌ایم، گفت: رویداد خوبی است که می‌شود به آن امید بست تا دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل را به مدرسه بازگردانیم. بحث کیفیت آموزش نیز مطرح است. دانش‌آموز منطقه محروم باید از امکانات مناسب تحصیل بهره‌مند شود تا یادگیری‌ای که محق است اتفاق بیفتد. وی درباره ساخت مدرسه در مناطق صعب‌العبور گفت: با اطمینان می‌گویم بیش از ۶۰ درصد مدارس برکت که ۲۰۰۰ مدرسه بودند، عمدتا از همین نوع هستند و در مناطق صعب‌العبور ساخته شده‌اند. تمرکز ما بر مناطق صعب‌العبور است. در خدمات نرم‌افزاری هم همین‌طور است. مخبر ادامه داد: چند میلیون دانش‌آموز امکان استفاده از شبکه شاد را ندارند. طرح‌هایی را در نمایشگاه حاشیه برنامه امروز به نمایش گذاشته بودند که امکان تبدیل تلویزیون به تبلت یا گوشی موبایل را داشتند و در میان بیش از دو‌سوم دانش‌آموزان این امکان وجود دارد و تلویزیون در خانه‌شان هست و اگر بتوانیم این طرح‌ها را اجرایی کنیم، بخشی از مشکلات حل می‌شود. وی در پایان گفت سال گذشته ۱۰۰ هزار تبلت را میان دانش‌آموزان مناطق محروم و خانوارهای ضعیف توزیع کردیم. در ادامه این مراسم، علی عسگری، معاون اجتماعی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام گفت: هدف اصلی ستاد کمک به گسترش و شکل‌گیری عدالت در سطح کشور است، آن هم در زمینه‌های مختلفی مانند سلامت، مسکن، اشتغال بویژه عدالت آموزشی. ساخت ۱۶۰ هزار واحد مسکن ملی، پرداخت هزینه درمان ناباروری یا کاشت حلزون گوش، ساخت هزاران مدرسه و بیمارستان و خانه بهداشت و تجهیز خانه‌های ورزش در مناطق محروم کشور نمونه‌ای از این اقدامات است. وی افزود: همچنین از طرق مختلفی مانند اهدای بسته‌های نوشت‌افزار، تبلت و ساخت پلتفرم‌های آموزشی و مواردی از این دست می‌خواهیم کاری کنیم که هیچ بازمانده از تحصیلی در کشور باقی نماند. همچنین شهریار فولادوند، معاون وزیر آموزش‌و‌پرورش با قدردانی از برگزاری این رویداد گفت: ستاد اجرایی فرمان حضرت امام همیشه در بحث ایجاد عدالت آموزشی در مناطق محروم کشور و احداث مدرسه و اهدای تبلت و نوشت‌افزار، کمک‌های ویژه‌ای به آموزش‌و‌پرورش داشته و دارد. رئیس سازمان مدارس غیردولتی افزود: قصد داریم با امضای این تفاهمنامه با بنیاد احسان طرح بزرگ «آشتی با آموزش» را در سطح کشور با هدف شناسایی و حمایت از بازماندگان از تحصیل اجرا کنیم. 

سعید سلیمانی، مدیرعامل بنیاد احسان نیز ضمن تشریح بخش‌های مختلف «رویش احسان» گفت: در این رویداد ۳۱۴ طرح نوآورانه در زمینه ایجاد عدالت آموزشی از ۲۶ استان کشور ارسال و بررسی شد که طرح‌های برگزیده برای اجرا مورد حمایت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام قرار خواهد گرفت. وی افزود: در حوزه عدالت اجتماعی بناست این پیشرانی با کمک مردمی و جهادی در بنیاد احسان ادامه داشته باشد. 

در انتهای مراسم تفاهمنامه همکاری بین بنیاد احسان ستاد اجرایی فرمان حضرت امام با وزارت آموزش‌و‌پرورش و کمیته امداد امام خمینی(ره) در زمینه گسترش عدالت آموزشی، تجهیز مدارس آموزش از راه‌ دور، هدایت و حمایت از ۲۵۰۰ دانش‌آموز نخبه و مستعد تحت پوشش کمیته امداد و شناسایی و ایجاد بانک اطلاعاتی و حمایت از ۲۰۰ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل امضا شد. 

گروه اقتصادی: بانک مرکزی برای کنترل قیمت ارز از روزهای ابتدایی سال جاری اقدام به عرضه ارز با قیمتی پایین‌تر از بازار آزاد در صرافی‌های امین و بانکی کرد. اختلاف بین ارز تهیه شده از این مراکز با قیمت ارز در بازار آزاد فرصتی را ایجاد می‌کند که هر شهروند با ارائه کارت ملی و خرید سقف 2 هزار دلار و سپس فروش آن در بازار آزاد به سودی بین یک تا 2 میلیون تومان برسد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، میدان سبزه میدان و خیابان سبزه میدان بهار امسال میزبان صفوف خرید ارز بود، دلیل تشکیل این صفوف مانند دیگر صف‌های ایجاد شده در دولت حسن روحانی فاصله قیمت یک کالا یا دارایی ثابت در موقعیت‌های مختلف بود. بر اساس مشاهدات میدانی، صرافی‌های امین و بانکی هر دلار را 500 تا 1000 تومان کمتر از بازار آزاد می‌فروشند و همین فاصله قیمتی بابی برای سودجویی افرادی خاص فراهم کرده است به طوری که برخی با استفاده از کارت ملی اجاره‌ای و ایستادن دقایقی در صف با خرید 2 هزار دلار (سقف خرید سالانه ارز دولتی برای هر شهروند) به یک هدیه یک تا ۲ میلیونی از طرف بانک مرکزی دست می‌یابند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که کشور در شرایط نامناسب ارزی قرار دارد و چنین سیاست‌هایی غیر از حیف و میل ارزی هیچ دستاورد دیگری ندارد. با وجود اینکه بانک مرکزی این سیاست را با هدف کاهش قیمت ارز انجام می‌دهد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد این آربیتاژ قیمتی صرفا منجر به تقاضای کاذب شده است. قیمت ارز در ۲ ماه اخیر نوسان گسترده‌ای داشته و باعث تردید در سرمایه‌گذاری توسط تولید‌کنندگان و صنعتگران شده است. بانک مرکزی با اجرای این سیاست نتوانسته قیمت ارز را کنترل کند و در ایجاد ثبات در بازار ناتوان بوده است. این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که هم‌اکنون رئیس کل بانک مرکزی جزو نامزدهای سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری است و مطمئنا کاهش قیمت ارز برای وی تا زمان شروع مناظرات انتخاباتی، می‌تواند یک دستاورد به حساب آید اما این مهم نباید با حیف و میل ارزی همراه باشد. بانک مرکزی اگر می‌خواهد در راستای کاهش قیمت ارز قدم بردارد، راه‌های متنوعی دارد یا می‌تواند حداقل فاصله قیمتی کنونی را کاهش دهد تا سود ایستادن در صف کاهش یابد و چنین کاری توجیه اقتصادی نداشته باشد. 

عده‌ای بعد از ساعت‌ها ایستادن در صف طولانی صرافی‌های مجاز، دلار را ارزان می‌خرند و با سود می‌فروشند. چند ساعت ایستادن در صف در روزهای کرونایی برای‌شان چیزی نزدیک به 2 میلیون تومان سود خلق می‌کند. درست است که این عدد چندان بزرگ به نظر نمی‌رسد ولی مساله آنجاست که فاصله قیمتی بین صرافی‌ها و بازار آزاد به حدود 5 درصد رسیده است که موجب می‌شود افراد زیادی که در شرایط عادی، تقاضای خاصی برای دلار ندارند هم وارد بازار ارز شوند. 

هر فرد می‌تواند سالانه ۲ هزار دلار از صرافی ملی خرید داشته باشد. این مقدار، سهمیه ارزی سالانه هر فرد است که فقط هم یک بار در سال با کارت ملی تعلق می‌گیرد. زمانی که اختلاف قیمت دلار در صرافی‌های مجاز و صرافی ملی با بازار آزاد زیاد می‌شود، برخی این سهمیه را دریافت می‌کنند و با قیمت بالاتری در بازار آزاد می‌فروشند. اینگونه به قول دلالان چند ساعته چند میلیون سود بی‌دردسر به جیب می‌زنند. در اردیبهشت‌ماه 1400 اختلاف قیمت صرافی‌های مجاز و بازار آزاد اعداد مختلفی را تجربه کرد، بنابراین سودای کسب سود چندمیلیونی فقط با یک خرید و فروش، موجب شد مردم ساعت‌های طولانی را مقابل صرافی‌های بانکی بایستند. 

 این اتفاقات در حالی رقم خورد که تقاضا برای خرید دلار سهمیه‌ای بشدت افزایش یافت و این در شرایطی بود که کشور با کمبود منابع ارزی مواجه بود. از دولت گرفته تا قوه ‌قضائیه و سازمان بازرسی کل کشور مدام به صادرکنندگان اولتیماتوم می‌دادند که ارز صادراتی خود را به چرخه اقتصاد بازگردانند. به دلیل کمبود ارز، واردات برخی داروها و کالاهای ضروری با محدودیت مواجه شد اما در این میان، بخشی از ارز موجود در بازار یا در خانه‌ها ذخیره می‌شد یا در دست دلالان. از طرف دیگر این حجم از تقاضا برای خرید دلار خود به منزله سیگنالی شد که به انتظار افزایش قیمت ارز در بازار دامن می‌زد. 

در شرایط تحریم و شیوع کرونا که تامین درآمدهای ارزی به دشواری امکان‌پذیر است، ارز صادراتی باید وارد چرخه اقتصادی کشور شده و صرف تامین و واردات کالاها و نیازهای اساسی شود. بر این اساس، شکل‌گیری تقاضاهای کاذب توسط دلالان و سوداگران در بازار ارز می‌تواند موجب اخلال در روند اجرای سیاست ارزی شده و منابع کشور را به هدر بدهد. تجربه نشان داده حتی در صورت ورود حجم قابل توجه ارز صادراتی، در صورت عدم کنترل تقاضای کاذب، دلالان و سوداگران می‌توانند بخش قابل توجهی از ارز تزریق شده به بازار را بلعیده و همچنان بازار ارز را متلاطم کنند.

 

 

گروه سیاسی: سرانجام روز گذشته پس از بررسی صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان، وزارت کشور اسامی نهایی نامزدهای تایید صلاحیت شده را اعلام کرد. 

 به گزارش «وطن‌امروز»، پس از گذشت 10 روز از پایان زمان ثبت‌نام نامزدها برای شرکت در انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری، شورای نگهبان نتایج بررسی‌ صلاحیت ثبت‌نام‌کنندگان را به وزارت کشور اطلاع داد. در این دوره از انتخابات چهره‌های شاخص بسیاری ثبت‌نام کردند که از لحاظ تعداد نسبت به ادوار پیشین کم‌سابقه به شمار می‌آید. از این چهره‌های شاخص می‌توان به افرادی همچون سیدابراهیم رئیسی رئیس قوه ‌قضائیه و کاندیدای پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری، سعید جلیلی دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی و عضو فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی اردشیر‌لاریجانی رئیس سابق مجلس شورای اسلامی، اسحاق جهانگیری معاون اول دولت‌های یازدهم و دوازدهم، مسعود پزشکیان عضو سابق هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی، عزت‌الله ضرغامی رئیس سابق سازمان صدا‌وسیما، حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در دولت یازدهم، رستم قاسمی وزیر نفت دولت دهم و فرمانده پیشین قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و علیرضا زاکانی نماینده مجلس و رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی  اشاره کرد. 

روز گذشته ستاد انتخابات کشور در اطلاعیه شماره ۱۵خود، اسامی نامزدهای انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌ جمهوری اسلامی ایران را که صلاحیت آنها مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفته است اعلام کرد. بر اساس این بیانیه، اسامی نامزدهای انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران به ترتیب حروف الفبا به شرح زیر است. 

۱- آقای سعید جلیلی– فرزند محمدحسن- کد نامزد ۲۲

۲- آقای محسن رضایی‌میرقائد– فرزند نجف- کد نامزد ۴۴

۳- آقای سیدابراهیم رئیس‌‌الساداتی مشهور به رئیسی– فرزند سیدحاجی- کد نامزد ۳۳

۴- آقای علیرضا زاکانی– فرزند حسین- کد نامزد ۵۵

۵- آقای سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی– فرزند سیدحسن- کد نامزد ۶۶

۶- آقای محسن مهرعلیزاده– فرزند رحیم- کد نامزد ۷۷

۷- آقای عبدالناصر همتی– فرزند احمدعلی- کد نامزد ۸۸

از میان 7 چهره‌ای که صلاحیت‌شان برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری تایید شده است، 4 چهره پیش از این نیز سابقه حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری را داشته‌اند که محسن رضایی با 3 بار حضور در انتخابات نسبت به دیگر چهره‌ها سابقه بیشتری دارد. رضایی نخستین‌بار سال 84 برای نهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد اما یک روز پیش از برگزاری انتخابات انصراف داد، 4 سال بعد در دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری با کسب 671 هزار رای نفر سوم انتخابات شد و نهایتا سال 92 با کسب 3 میلیون و 884 هزار رای رتبه چهارم را به خود اختصاص داد. ابراهیم رئیسی در دوره گذشته انتخابات ریاست‌جمهوری به عنوان جدی‌ترین رقیب حسن روحانی در صحنه حاضر شد و با کسب 15میلیون و 800 هزار رای و حدود 39 درصد آرا، رتبه دوم انتخابات را کسب کرد. سعید جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 با کسب 4 میلیون و 168 هزار رای رتبه سوم را به خود اختصاص داد. محسن مهرعلیزاده نیز سال84 با کسب  یک میلیون و 288 هزار رای رتبه هفتم را در میان کاندیداهای حاضر کسب کرد. 

 

* واکنش‌ها به پایان بررسی صلاحیت متقاضیان

اعلام نهایی اسامی نامزدهای تایید صلاحیت‌شده انتخابات توسط وزارت کشور، واکنش چهره‌های حاضر در فضای انتخاباتی را برانگیخت. حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی در صفحه اینستاگرام خود،‌ با انتشار فیلمی به این خبر واکنش نشان داد. در این کلیپ کوتاه، حجت‌الاسلام رئیسی در نشستی با جمعی نخبگان و جوانان دانشگاهی در پاسخ به دغدغه برخی حاضران گفت:‌ دیروز عصر که از نتایج تعیین صلاحیت‌ها مطلع شدم شاید شماها و خود آقایان هم خبر نداشته باشند؛ من تماس‌هایی گرفتم و در حال انجام رایزنی‌هایی هستم که صحنه انتخابات رقابتی‌تر و مشارکتی‌تر شود. 

علی لاریجانی که در فضای عمومی به عنوان یکی از نامزدهای اصلی انتخابات شناخته می‌شد و فعالیت‌های مجازی خود را آغاز کرده بود، پس از اینکه نامش در میان اسامی نهایی تایید صلاحیت‌شدگان نبود، با انتشار بیانیه‌ای از تصمیم شورای نگهبان تمکین کرد. در قسمتی از این بیانیه آمده است: حال که روند انتخابات اینگونه رقم ‌زده شد، بنده وظیفه خویش را در پیشگاه الهی و ملت عزیز انجام داده‌ام و راضی به رضای الهی هستم و از همه کسانی که در این مدت‌ کوتاه، ابراز لطف فرمودند، سپاسگزارم و امیدوارم برای اعتلای ایران اسلامی، در انتخابات حضور یابید. عزت‌الله ضرغامی هم که نامش را در میان تایید صلاحیت‌شدگان نیافت، در صفحه شخصی خود با تشکر از تلاش مشاوران، کارشناسان و تیم‌های اقتصادی‌اش اعلام کرد طرح‌های آماده‌شده‌اش را به مدیران آینده، ارائه خواهد کرد. همچنین دفتر اطلاع‌رسانی مسعود پزشکیان با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد پزشکیان قصد اعتراض به تصمیم شورای نگهبان را ندارد. دیگر شخصی که صلاحیتش توسط شورای نگهبان مورد تایید قرار نگرفت، اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت بود. جهانگیری در بخشی از بیانیه‌ای که منتشر کرد، نوشت: اکنون تکلیف از من ساقط است و پایان فعالیت‌های انتخاباتی خود را اعلام می‌کنم. همچنین وی از عموم شهروندان دعوت کرد تا در انتخابات شرکت کنند.

برخی از ثبت‌نام‌کنندگان در انتخابات نیز قبل از اعلام اسامی نهایی تایید صلاحیت‌شدگان، انصراف خود را از ادامه حضور در این عرصه اعلام کردند. رستم قاسمی و حسین دهقان ۲ چهره‌ شاخصی بودند که از حضور در این عرصه انصراف دادند. قاسمی طبق گفته خود به نفع جریان انقلاب و دهقان به نفع رئیسی از ادامه حضور منصرف شدند. 

 

* آغاز رسمی تبلیغات انتخاباتی

بر اساس ماده ۶۶ قانون، فعالیت انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری رسما از تاریخ اعلام اسامی آنان به وسیله وزارت کشور آغاز می‌شود و ۲۴ ساعت قبل از شروع اخذ رای خاتمه می‌پذیرد. بر این اساس، بازه رسمی تبلیغات از روز گذشته آغاز شد و تا ساعت 8صبح  روز پنجشنبه 27 خردادماه ادامه خواهد داشت. 

سیداحسان قاضی‌زاده‌هاشمی، عضو کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات اظهار داشت: با توجه به تعیین تعداد نامزدهای تایید صلاحیت شده، ان‌شاءالله بنا بر پیش‌بینی‌ای که انجام داده‌ایم به صورت قطع 3 مناظره زنده تلویزیونی بین نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری خواهیم داشت. وی با بیان اینکه جدول این مناظرات خدمت مردم و نامزدها اعلام خواهد شد، تصریح کرد: هر یک از مناظره‌ها بین نامزدها حداقل ۳ ساعت خواهد بود، چنانچه نامزدها موارد خلاف قانون را بیان کنند، به نامزد دیگر فرصت و زمان دیگری را خواهیم داد که ممکن است این زمان از ۳ ساعت هم افزایش پیدا کند. قرعه‌کشی جدول برنامه‌های انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری هم ساعت22‌امشب برگزار می‌شود. 

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه ‌قضائیه نیز صبح روز گذشته در نشست خبری با خبرنگاران با اشاره به در پیش بودن انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار داشت: قوه قضائیه در فرآیند اجرا و نظارت بر نحوه برگزاری بر انتخابات مداخله‌ای ندارد. وی افزود: قوه‌ قضائیه در موضوع انتخابات ۳ ماموریت پیشگیری از وقوع جرم، رسیدگی به جرائم و تخلفات احتمالی و نظارت بر حسن اجرای قانون در دستگاه‌های اجرایی را برعهده دارد. 

گروه سیاسی: رزمایش مشترک جنگ الکترونیک ارتش جمهوری اسلامی ایران با عنوان «سپر آسمان 1400» با شرکت گسترده و کاربردی بخشی از یگان‌های جنگ الکترونیک نیروهای چهارگانه ارتش و با محوریت قرارگاه تاکتیکی ذوالفقار، ظهر سه‌شنبه با موفقیت به کار خود پایان داد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، در این رزمایش که کاربردی‌ترین تمرین مشترک حوزه جنگ الکترونیک ارتش در سال‌های اخیر بود، یگان‌های واکنش سریع و سامانه‌های جنگال نیرو‌های زمینی، هوایی، پدافند و دریایی ارتش با محوریت منطقه عمومی اصفهان در گستره وسیعی از کشور با اجرای تاکتیک‌های آفندی و پدافندی در حوزه جنگ الکترونیک، دستاورد‌ها و توانمندی‌های خود در این حوزه حساس و راهبردی را مورد استفاده قرار دادند. در این رزمایش یگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلف اطلاعات سیگنالی در قالب یک رزم الکترونیک دوسویه کنترل‌شده، مأموریت‌های محوله را اجرا کردند. عملیات کشف، رصد و پایش اطلاعات سیگنالی از ایستگاه‌های زمینی و ماهواره‌ای، عملیات نفوذ و ایجاد اختلال در عملکرد هواگردها و استفاده از تجهیزات موقعیت‌یاب و بهره‌برداری از سامانه‌های جدید منصوب بر بالگردها از جمله اقدامات دیروز رزمایش جنگ الکترونیک سپر آسمان بود. عملکرد هوشمند و دقیق سامانه‌های راداری بومی در شناسایی پهپادها و ریزپرنده‌های مهاجم و اجرای بیش از یکصد عملیات در حوزه جنگ الکترونیک با ترکیب مطلوب تکنیک و تاکتیک و بهره‌گیری از عناصر متخصص خبره و جوان و به‌کارگیری گسترده پهپادها در مناطق مرزی از نقاط قوت مرحله نهایی این رزمایش مشترک محسوب می‌شد. 

پایش و رصد ۳ ساعته ناوگروه زیردریایی «جورجیا» متعلق به نیروی دریایی آمریکا در هنگام خروج از تنگه هرمز با پهپادهای شرکت‌کننده در رزمایش و ارسال تصاویر به مرکز کنترل و فرماندهی رزمایش مشترک سپر آسمان 1400 از جمله اقدامات مهم روز گذشته بود. 

امیر دریادار حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگ‌کننده ارتش و فرمانده قرارگاه تاکتیکی ذوالفقار ارتش در منطقه رزمایش مشترک سپر آسمان 1400 با اشاره به ارزیابی مثبت فرماندهان، ناظران و داوران حاضر در منطقه رزمایش از عملکرد موفق یگان‌ها و سامانه‌های جنگ الکترونیک ارتش جمهوری اسلامی ایران و ارتقا و رشد چشمگیر ظرفیت‌ها و توانمندی‌های حوزه جنگال در این رزمایش مشترک گفت: هماهنگی، یکپارچگی، سرعت و دقت عملیاتی بین نیروهای آفندی و موفقیت تاکتیکی در جلوگیری از کشف و رصد اطلاعات راداری و مخابراتی توسط یگان‌های جنگ الکترونیک مستقر در منطقه عمومی رزمایش یکی از مهم‌ترین جلوه‌ها و دستاوردهای این رزمایش بود.

گروه بین‌الملل: اقدام بلاروس در به زمین نشاندن یک هواپیمای مسافری خطوط هوایی ایرلند و بازداشت یکی از سرنشینان آن تبدیل به بهانه‌ای مطلوب برای غربی‌ها شده تا یک کارزار تبلیغاتی و تحریمی دیگر را آغاز کنند. با این حال آمریکا و اتحادیه اروپایی در این راه با ۲ مشکل جدی مواجهند؛ نخست اینکه غربی‌ها نمی‌توانند در این غائله سابقه رفتار مشابه خود و متحدان‌شان در 5 قاره جهان را لاپوشانی کنند و دوم، بالا گرفتن خصومت اتحادیه اروپایی با بلاروس به منزله وارد شدن غرب به یک جنگ نیابتی دیگر با روسیه در شرق اروپا خواهد بود که نتیجه‌ای جز بی‌ثبات‌تر شدن اتحادیه اروپایی نخواهد داشت. 

روز یکشنبه پرواز شماره ۴۹۷۸ شرکت هواپیمایی رایان‌ایر که از یونان به مقصد ویلنیوس، پایتخت لیتوانی برخاسته بود، وقتی از حریم هوایی بلاروس عبور می‌کرد، با اخطار راداری نیروی هوایی این کشور مواجه و سپس توسط یک فروند «میگ‌29‌» مجهز به موشک‌های هوا به هوا اسکورت شد تا مجبور به فرودی اضطراری در فرودگاه بین‌المللی مینسک شود. به گفته مقامات روسیه سفید، هنگام ورود پلیس ضدتروریسم به هواپیما برای خنثی کردن بمب احتمالی، آنها متوجه حضور رومن پروتاسوویچ، فعال رسانه‌ای مخالف و متواری این کشور در آن می‌شوند و بلافاصله او را بازداشت و از هواپیما خارج می‌کنند. 

پروتاسوویچ طی یک سال اخیر به خاطر اقدام برای براندازی حکومت 26 ساله الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس توسط دادگاه‌های این کشور به تروریسم متهم شده است. او که در حال حاضر مدیر کانال تلگرامی «بلامووا» است، پیش‌تر در جریان اعتراضات پساانتخاباتی سال گذشته بلاروس- که از زمان فروپاشی شوروی در این کشور بی‌سابقه بوده است- یک کانال تلگرامی تحت حمایت دولت‌های لهستان و آمریکا را مدیریت می‌کرد که بسیار مورد توجه معترضان سیاسی این کشور قرار داشت. 

برخلاف ادعای منابع غربی، نامزد پروتاسوویچ که همراه او بوده دستگیر نشده و به خواست خود در مینسک پیاده شده است. او که سوفیا ساپگا نام دارد تنها تبعه روسی است که از هواپیما پیاده شده که این نیز برخلاف ادعای رسانه‌های اروپایی و آمریکایی است که گفته بودند 4 مامور مخفی روس در هواپیمای رایان‌ایر بوده‌اند تا عملیات بازداشت پروتاسوویچ را هماهنگ کنند. ۳ فرد دیگری که جز پروتاسوویچ و نامزدش این پرواز را در فرودگاه مینسک ترک کرده‌اند ۲ بلاروسی و یک یونانی بوده‌اند؛ یک فعال سیاسی، یک تاجر و یک توریست یونانی که قصد داشته‌اند در نهایت با پرواز کانکشن خود را از ویلنیوس به مینسک برسانند. هواپیمای رایان‌ایر، حامل 170 مسافر از 12 کشور جهان بوده که 90 تن آنها اتباع لیتوانی و بقیه شهروندان اروپایی، روس و بلاروسی بوده‌اند. مقامات نظامی و امنیتی بلاروس برای توجیه اقدام خود در وادار کردن یک هواپیمای تجاری به فرود اضطراری، مدعی شده‌اند تهدید به بمب‌گذاری از سوی جنبش مقاومت فلسطین (حماس) بوده است! در مقابل «فوزی برهوم» سخنگوی جنبش حماس هرگونه اطلاع یا ارتباط این جنبش با رویداد مزبور را رد کرد. «موسی ابومرزوق» عضو دفتر سیاسی حماس نیز در توئیتی در این باره نوشت: «اتهامات بلاروس هیچ ارتباطی با واقعیت ندارد و دروغ و پوچ است. ما تاکید می‌کنیم نبرد جنبش حماس از زمان تاسیس آن تنها با رژیم اشغالگر بوده است».

از طرف دیگر روزنامه روسی ایزوستیا تاکید کرد ادعای نیروی هوایی بلاروس و وزارت دفاع این کشور مبنی بر بمب‌گذاری در هواپیمای مزبور حقیقت نداشته است و در همین رابطه کمیته تحقیقات بلاروس، پرونده‌ای قضایی برای رسیدگی به این قضیه گشوده است. 

البته سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه ضمن حمایت ضمنی از بیانیه وزارت خارجه بلاروس خواستار آن شده طرف‌های غربی در ارزیابی این حادثه عجله نکنند. پروتاسوویچ، فعال تلگرامی مخالف دولت بلاروس دیروز در یک ویدئوی کوتاه که در آن آثار ضرب و جرح بر چهره‌اش مشخص بود، اعتراف کرد در برگزاری تظاهرات در پایتخت بلاروس دست داشته و گفت با بازرسان همکاری می‌کند.

 

* واکنش‌ها 

 ‏در نخستین واکنش‌ها به دولت بلاروس، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا و باب منندز، هم‌حزبی او در رأس کمیته روابط خارجی سنا، طی بیانیه‌هایی جداگانه اقدام دولت لوکاشنکو را محکوم کرده و خواهان آزادی فعال سیاسی بازداشتی شدند. چند کشور اتحادیه اروپایی از جمله جمهوری ایرلند، بلژیک، آلمان، لهستان، قبرس، چک و لیتوانی- کشوری که خانم اسوتلانا تیخانووسکایا، رقیب سیاسی پیشین لوکاشنکو بدان پناهنده شده- نیز از این اقدام بلاروس برآشفته ‌شده و آن را محکوم کردند. اغلب این کشورها پیش‌تر بلاروس را به بهانه انتخابات غیرآزاد تحریم کرده بودند، به همین دلیل معلوم نیست بار تحریم‌های این کشور چندان سنگین‌تر شود. 

پس از 24 ساعت اما واکنش‌های بسیار جدی‌تری در راه بود. 

اتحادیه اروپایی در نخستین واکنش رسمی این اقدام را ناقض قوانین سازمان هوانوردی غیرنظامی اروپا دانست که بی‌پاسخ نخواهد ماند. شورای اتحادیه اروپایی دیروز در قطعنامه نشست ویژه خود برای بررسی این حادثه، از بلاروس خواست فورا رومن پروتاسوویچ و سوفیا ساپگا، ۲ روزنامه‌نگار مسافر این هواپیما را آزاد کند. 

این اقدام نگرانی‌های جدی غربی‌ها را درباره آینده ایمنی پروازهای بین‌المللی بر فراز کشورهایی همچون بلاروس به همراه داشته است. در حقیقت می‌توان گفت اقدام بلاروس، به چالش کشیدن یکپارچگی حریم هوایی ناتو و اتحادیه اروپاست و مطمئنا کشورهای دیگری در شرق اروپا نیز در جهت منافع ملی خود، این حریم را به چالش خواهند کشید. شاید به همین خاطر رئیس کمیسیون اروپا هنوز به همکاری بلاروس در این باره یا عذرخواهی این کشور امیدوار است و قول یک بسته سرمایه‌گذاری بیش از 5/3 میلیارد دلاری را در صورت دموکراتیک شدن حکومت بلاروس به زعم اروپایی‌ها داده است. 

اورسولا فون‌درلاین، رئیس آلمانی کمیسیون اروپا دوشنبه‌شب پیش از آغاز نشست سران اتحادیه اروپایی  تأکید کرد افرادی که مسؤول فرود اجباری و غیرقانونی هواپیمای مسافری در مینسک هستند، باید با اعمال تحریم‌های مناسب مجازات شوند. ینس استولتنبرگ، دبیر کل دانمارکی ناتو هم اعلام کرد که باید تحقیقات بین‌المللی دقیقی درباره حادثه فرود اجباری هواپیمای مسافری در مینسک انجام شود. 

با آنکه شرکت هواپیمایی رایان‌ایر ایرلند این ماجرا را «راهزنی هوایی» توصیف کرده اما لحن وزارت خارجه‌های لیتوانی و لهستان در محکوم کردن ماجرا از همتای ایرلندی‌شان نیز تندتر بوده است. لیتوانی همسایه بلاروس و محل تجمع اصلی مخالفان دولت این کشور است و لهستان می‌گوید فعال بلاروسی 26 ساله بازداشت شده تبعه این کشور شده بود. 

شارل میشل، رئیس شورای اروپا از این حادثه به عنوان «یک رسوایی بین‌المللی» یاد کرد و وعده تحمیل تحریم‌های تازه علیه مینسک را داد و ساعتی بعد نیز این شورا- که نهاد اجرایی اتحادیه اروپاست - آسمان این منطقه را به روی پروازهای بلاروس بست. 

در نهایت رهبران ۲۷ کشور اروپایی دیروز ضمن درخواست از سازمان هواپیمایی جهانی (ایکائو) برای بررسی دقیق این حادثه از قصد خود برای اعمال تحریم‌های سیاسی و اقتصادی بیشتر علیه بلاروس خبر دادند. در مقابل مسکو واکنش اروپایی‌ها به این حادثه را تکان‌دهنده و اقدام بلاروس را عقلانی توصیف کرد. 

دست آخر آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل این حادثه را نگران‌کننده توصیف کرد و از همه طرف‌های درگیر در این موضوع خواست در انجام چنین تحقیقی همکاری داشته باشند. دلیل واکنش محافظه‌کارانه‌تر سازمان ملل این است که این سازمان وظیفه دارد از کنوانسیون شیکاگو 1944 در رابطه با حقوق هوایی مدنی کشورهای عضو حمایت کند. بر اساس این کنوانسیون، دولت‌ها حق انحصاری اعمال حاکمیت بر تمامیت هوایی خود را همانند تمامیت ارضی‌شان دارا هستند. 

اگرچه نحوه بازداشت پروتاسوویچ، مقامات آمریکا و اتحادیه اروپایی را به سرحد جنون رسانده و آنان این حرکت را بدعتی در تاریخ هوانوردی اروپا دانسته و «هواپیماربایی دولتی» می‌خوانند اما موارد آدم‌ربایی و هواپیماربایی توسط سازمان‌های اطلاعاتی دولت‌های غربی و متحدان‌شان بی‌شمار است. در عین حال نه آمریکا، نه انگلیس و نه هیچ یک از کشورهای اتحادیه اروپایی متعاقب قتل فجیع جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست و فعال مخالف رژیم سعودی توسط بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، حاضر نشدند در اعتراض به این جنایت آشکارا روابط خود را با ریاض قطع کنند. هواپیماربایی‌های متعددی توسط رژیم صهیونیستی، ترکیه و سعودی برای ربودن مخالفان سیاسی فلسطینی، کرد و عرب این رژیم‌ها تاکنون انجام شده است. در عین حال شاخص‌ترین مورد به آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها مربوط می‌شود.   پروفسور پل رابینسون، استاد تاریخ دانشگاه اتاوای کانادا در این باره می‌نویسد: «غرب واکنشی مشابه درباره حوادث مشابه همانند آنچه در سال 2016 رخ داد نشان نمی‌دهد؛ زمانی که مقامات اوکراینی، یک هواپیمای خط هوایی بلاویای بلاروس را مجبور به نشستن در کی‌یف کردند تا یکی از سرنشینان آن یعنی روزنامه‌نگار ارمنی مخالف کودتای 2014 در این کشور را بازداشت کنند». 

مارگارت کیمبرلی، فعال انگلیسی رسانه و آزادی بیان نیز دیروز در توئیتی در انتقاد از سر و صدای آمریکا و متحدانش در ناتو نسبت به اقدام دولت بلاروس، نوشت: «دولت اوباما همین کار را کرد اما با رئیس یک کشور، اوو مورالس تا بلکه اسنودن را برباید».

اشاره او به ماجرای شرم‌آور به زور نشاندن هواپیمای ریاست‌جمهوری بولیوی، با وجود همه مصونیت‌های دیپلماتیک است. دولت اتریش و سازمان امنیتی اتحادیه اروپایی در سال 2013 به هواپیمای حامل اوو مورالس دستور فرود دادند، چراکه گمان می‌کردند ادوارد اسنودن، افشاگر آمریکایی مشهور اسرار سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده که تحت تعقیب دولت اوباما قرار داشت در آن پرواز حضور دارد. کمی بعد ژولین آسانژ، مدیر شبکه ویکی لیکس که خود تحت تعقیب دولت آمریکا قرار داشت فاش کرد این اقدام بر اساس دستور فرمانده آمریکایی مقر ناتو در بروکسل به نهادهای اطلاعاتی کشورهای اروپایی عضو بوده است. این رسوایی حتی باعث عذرخواهی دولت‌های فرانسه و اسپانیا از بولیوی شد. 

 ناگفته نماند واشنگتن پس از آنکه متوجه فرار اسنودن به حریم هوایی چین و سپس روسیه شده بود نیز به کشورهای همپیمان خود دستور داد هر هواپیمای مشکوک به حمل این افشاگر اطلاعاتی را به زمین نشانده و تفتیش کنند. 

به جز این، تعداد مواردی که دولت‌های آمریکا و انگلیس در جریان اشغالگری‌های خود در خاورمیانه، پروازهای تجاری مختلف در آسیا و آفریقا را به ظن حضور عناصر نامطلوب به زمین نشانده‌اند به صدها مورد بالغ می‌شود.

***

مصطفی پورکیانی: جشنواره جهانی فیلم فجر که  سال گذشته به دلیل شرایط کرونایی برگزار نشد، امسال با برنامه‌ریزی‌های محمد‌مهدی عسگرپور به عنوان دبیر و همراهی تیم اجرایی جشنواره، با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی و ایجاد سینماهای روباز برای نمایش فیلم‌ها، از امروز کار خود را آغاز کرد. به این بهانه با محمدمهدی عسگرپور، دبیر این جشنواره گفت‌و‌گویی کردیم. دبیر سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در گفت‌و‌‌گو با «وطن‌امروز» درباره مهم‌ترین دستاورد جشنواره جهانی فیلم فجر برای سینمای ایران گفت: سینمای ایران سالیان طولانی یکی از اصلی‌ترین عرصه‌ها برای مطرح شدن نام ایران در جهان بوده است و جشنواره جهانی فیلم فجر هم در همین مسیر توانسته با تکیه بر اصالتی که در ماهیت آن موجود است، ببالد، پیش برود، پیشرفت کند و مخاطبان خود را در عرصه‌های مختلف بیابد. 

وی افزود: جشنواره جهانی فیلم فجر در این سال‌ها توانسته چارچوب‌های مشخص خود را تعریف کند و اهداف و برنامه‌های خود را پیش ببرد. جشنواره دارای چند ابزار مشخص است؛‌ از بازار فیلم که هر ساله زمینه‌ای بوده برای بازاریابی و عرضه آثار و گفت‌و‌گو و مذاکرات تا نمایش فیلم‌ها که می‌تواند در نهایت منجر به کشف استعدادها شود. بررسی جز به جز ویژگی‌های جشنواره جهانی فیلم فجر برای سینمای ایران شاید امری مطول شود اما خلاصه آن این است که جشنواره و سینما در کنار یکدیگر به واسطه شکل‌دهی یک اکوسیستم درست موجب بده‌بستانی می‌شوند که سینما را پویاتر از قبل می‌کند. عسگرپور درباره درخشش فیلم‌های ایرانی در بخش‌های مختلف جشنواره گفت: بر این باورم سینمای ایران درخشش خود را در عرصه جهانی دارد، چون لحن و ادبیات خود را دارد، چون فیلم ایرانی به طور مشخص اصالت خود را دارد. درخشش سینمای ایران در جشنواره جهانی فجر یعنی تعاملی که در این رویداد بین فیلم‌های ایرانی و آثار جهانی به وجود می‌آید؛ کمپوزیسیونی که با حضور این مجموعه ساخته می‌شود و مخاطبان در یک مدت محدود به تماشای آن می‌نشینند. دبیر سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر درباره برگزاری بازار این جشنواره در شرایط خاص کرونایی گفت: بازار جشنواره امسال به صورت دیجیتال برگزار می‌شود و همین فرصت ویژه‌ای را به وجود آورده تا شرکت‌کنندگان ایرانی و خارجی حاضر در این بازار بتوانند از یک ارتباط خوب بهره‌مند شوند. برای جلب اعتماد سینماگران ایرانی و خارجی تمامی تلاش‌ها صورت گرفت تا پلتفرمی امن مورد بهره‌گیری قرار گیرد که پلتفرم سیناندو از این رو وارد جریان جشنواره شد. با توجه به اقداماتی که در این زمینه انجام شده امید می‌رود بازار امسال تجربه‌ای تازه و پربار باشد.

در همین ارتباط داوران و میهمانان ویژه سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر و همچنین فیلم‌های بخش‌های مختلف جشنواره در آستانه برگزاری به تفکیک اعلام شدند. 

 

* فیلم‌های بخش «جشنواره جشنواره‌ها»

در بخش جشنواره جشنواره‌های سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر ۲۰ فیلم ایرانی و خارجی به ‌عنوان آثار تقدیرشده در رویدادهای معتبر بین‌المللی به نمایش درمی‌آیند. در این بخش ۳ فیلم از ایران شامل «دختر آبی» ساخته کیوان مجیدی، «بوتاکس» ساخته کاوه مظاهری و «دشت خاموش» ساخته احمد بهرامی روی پرده می‌روند. همچنین فیلم‌های تعادل، خاطرات محاصره، ارنا در جنگ، هراس، گزارش نهایی، خوراک عزا، هرگز گریه نمی‌کنم، کم‌پیدایی، صد سال به این سال‌ها، آقای باخمن و کلاس درس او، یک جای معمولی، بر فراز دریا، پدر ما، پس از مرگ، احساسات، سوپرنوا و گودال در این بخش به نمایش درمی‌آیند. 

 

* فیلم‌های بخش «نمایش ویژه»

۶ فیلم در بخش نمایش‌های ویژه سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر روی پرده می‌روند. ۲۰۰ متر، هیولا، لیتوانیای نوین، در باز، درختان بلوط و پدر از جمله آثاری هستند که در این بخش به نمایش درمی‌آیند. 

 

* اکران ۱۴ فیلم بخش «کلاسیک مرمت‌شده»

۱۴ فیلم در بخش کلاسیک‌های مرمت‌شده به نمایش درمی‌آیند که از این میان ۴ فیلم متعلق به ایران است. 

«بدوک» ساخته مجید مجیدی، «آن سوی آتش» ساخته کیانوش عیاری، «دختر لر» ساخته اردشیر ایرانی و «سفر سنگ» ساخته مسعود کیمیایی آثار ایرانی این بخش را تشکیل می‌دهند. همچنین شارل مرده یا زنده، سرنوشت یک انسان، کودکی ایوان، مجنون، عصر باشکوه، چهارصد ضربه، نقشه برداران، سفر هوایی من به ایران، نان روزانه ما و رخسار کودکان از دیگر فیلم‌هایی هستند که در این بخش به نمایش درمی‌آیند. 

 

* فیلم‌های بخش «جلوه‌گاه شرق»

بخش رقابتی جلوه‌گاه شرق میزبان اکران و رقابت ۲۲ فیلم بلند و کوتاه ایرانی و خارجی خواهد بود. 

در فهرست فیلم‌های بلند این بخش ۳ فیلم سینمایی «سیارک» به کارگردانی مهدی حسینی‌وند، «صحنه زنی» به کارگردانی علیرضا صمدی و «افسانه بناسان، غول چراغ جادو» به کارگردانی حبیب احمدزاده سینمای ایران را نمایندگی می‌کنند. 

در کنار این ۳ فیلم، فیلم‌های ۲۰۰ متر، در کنار دریا، آنیما، من به آتش می‌زنم، در میان سایه‌ها، سگ‌ها دیشب نخوابیدند، به زیر آسمان و زمین و جاده‌ای به بهشت در بخش جلوه‌گاه شرق به رقابت می‌پردازند. در فهرست فیلم‌های کوتاه راه‌یافته به بخش جلوه‌گاه شرق این دوره از جشنواره نیز ۲ فیلم «واداشته» به کارگردانی سیاوش گرجستانی و «من ایرانی‌ام» به کارگردانی علیرضا کاویان‌راد از ایران حضور دارند. در این بخش فیلم‌های کوتاه روستای متروک، آنیا، گرازها، رفاه کودکان، لال، شب‌های نانتونگ، کوهستان سرخ و بیت‌الحم ۲۰۰۱ به رقابت می‌پردازند. 

 

* فیلم‌های بخش «سینمای سعادت»

۱۵ فیلم بلند ایرانی و خارجی و ۱۵ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در بخش مسابقه بین‌الملل «سینمای سعادت» سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر به رقابت خواهند پرداخت. 

در بخش فیلم‌های بلند ۳ فیلم ایرانی «میجر» به کارگردانی احسان عبدی‌پور، «شهربانو» به کارگردانی مریم بحرالعلومی و «گیسوم» به کارگردانی نوید به‌تویی حضور دارند. 

دیگر فیلم‌های بلند راه‌یافته به این بخش عبارتند از کوهستان جادویی، ما اینجاییم، ما نزدیکیم، جزیره دروغ، عوامل انسانی، بن‌بست، حافظ برادر، گذار؛ آخرین روزهای سامورایی، اگر باد بایستد، هلن، نور طبیعی، معجزه و بهداشت اجتماعی. در بخش فیلم‌های کوتاه این بخش نیز ۳ فیلم کوتاه «وضعیت اورژانسی» به کارگردانی مریم اسمی‌خانی، «پاندای کوچک، پاندای بزرگ» به کارگردانی سحر خوشنام و «یوشید» به کارگردانی سحر خوش‌چشمان ۳ نماینده سینمای ایران هستند. 

داداش ولگرد، اجازه شرفیابی، فیبوناچی، گودال، ملک ما، چوب‌دستی‌ها، دیوار سفید، چه اتفاقی برای خانم جوراب بلند افتاد، بابا، طلا آدم‌ها را می‌خورد، پیلار و سلول ۳۶۴ و ماتیلده بابو ۱۳ فیلم کوتاه بین‌المللی راه‌یافته به بخش سینمای سعادت جشنواره سی‌وهشتم هستند. 

 

* فیلم‌های بخش «شاخه‌های زیتون»

بخش شاخه‌های زیتون جشنواره شاهد ۸ فیلم خواهد بود که ۳ فیلم از ایران از جمله «فرزندان شب» ساخته بهروز نورانی‌پور، «هجده هزارپا» ساخته مهدی شامحمدی و «برادرم نادعلی» ساخته علی تک‌‌روستا در این بخش به نمایش درمی‌آیند. همچنین ۲۰۰ متر، دیوار صوتی، سلما، جاده آسمان و به زیر آسمان و زمین دیگر آثار این بخش را شامل می‌شوند. 

 

* فهرست داوران

اسامی داوران بخش‌های مختلف سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در آستانه برگزاری اعلام شد. 

داوران سینمای سعادت: میریانا کارانوویچ از صربستان، بریلانته مامندوزا از فیلیپین، لیلا پاکالنینا از لتونی، الما تاتاره‌گیج از بوسنی و هرزه‌گوین، مورتن کاوفمان از دانمارک، فاطمه معتمدآریا و شهرام مکری؛ داوران جلوه‌گاه شرق: فاطما الرماهی از قطر، دیانا آشیموا از قزاقستان، مارینا گلبهاری از افغانستان، محمود فاضل جوشکون از ترکیه و مستانه مهاجر؛ داوران فیلم‌های اول: دینا یوردانوفا از بلغارستان، لورتا گاندولفی از ایتالیا و مرتضی فرشباف؛ هیات داوران فیپرشی: آیلین تاشچیان از ترکیه، جووانی ویمرکاتی از ایتالیا و امید روحانی؛ داوران بین‌الادیان: مگالی فان‌ریت از فرانسه، مجیمای پرگسام از هند و حجت‌الاسلام حبیب‌رضا ارزانی. 

سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر از ۵ تا ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ به دبیری محمدمهدی عسگرپور نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما در تهران برگزار می‌شود.

سیدامیرحسین موسوی: هنگامی که ناکارآمدی دولت‌ها به اوج خود می‌رسد، عده‌ای از دولتمردان و سیاست‌گذاران این ادعا را مطرح می‌کنند که دولت اختیار لازم را در اجرای برنامه‌های خود نداشته است. پس از طرح این ادعا، سوالی که پیش می‌آید، این است: پس چرا مدعیان این سخن برای دوره دوم ریاست‌جمهوری ثبت‌نام می‌کنند؟ برای فهم میزان اختیارات دولت ۴ سال هم کافی است. مهم‌ترین هدف از طرح ادعاهای اینچنینی این است که توجه مردم از معضل ناکارآمدی دولت در اداره کشور منحرف شود و بحث‌های حاشیه‌ای و سیاسی بر سر زبان‌ها بیفتد. رهبر حکیم انقلاب نیز چندی پیش فرمودند مجموعه اختیارات نهادها و قوای دیگر در مقابل اختیارات دولت، اندکی بیش از صفر است که این نشان می‌دهد دست دولت در اداره کشور چقدر باز است. رهبر انقلاب درباره اختیارات رئیس‌جمهور فرمودند: «جایگاه ریاست‌جمهوری، مهم‌ترین و مؤثرترین مدیریت کشور است و طرح برخی مسائل همچون اینکه رئیس‌جمهور اختیاراتی ندارد یا تدارکاتچی است، خلاف واقع و از روی بی‌مسؤولیتی یا بی‌اطلاعی یا غرض‌ورزی است». دولتمردانی که 8 سال کل کشور را در اختیار داشتند و هرگاه از ناکارآمدی آنها انتقاد شد، عدم اختیار دولت را دستاویزی برای فرار از پاسخگویی کردند، جای تعجب است هنگامی که زمان انتخابات فرامی‌رسد دوباره داعیه‌‌دار تصاحب منصبی می‌شوند که آن را بی‌اختیار می‌نامیدند!

طبق قانون اساسی، مسؤولیت برنامه و بودجه کشور به رئیس‌جمهور سپرده شده و امروز بیش از 90 درصد بودجه کشور در اختیار رئیس‌جمهور است و تمام صاحب‌نظران اذعان دارند یکی از مهم‌ترین مسائل موثر در اداره کشور، برنامه‌ریزی صحیح و جامع است. حتی بودجه سایر قوا نیز در اختیار دولت و رئیس‌جمهور است. ریاست شورای عالی اقتصاد به رئیس‌جمهور سپرده شده است که این شورا وظایف بسیار مهمی از جمله تعیین هدف‌های کلی برنامه‌های عمرانی کشور، بررسی خط‌مشی‌ها و سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی جهت طرح در هیأت وزیران، تعیین خط‌‌مشی تنظیم بودجه کل کشور و بررسی آن برای طرح در هیأت وزیران، تصویب اصول و سیاست‌ها و ضوابط مربوط به اخذ وام و اعتبارات خارجی را بر عهده دارد. مسؤولیت امور اداری و استخدامی از وظایف رئیس‌جمهور است. به عبارت دیگر 95 درصد از منابع انسانی کشور در وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و... تحت مدیریت دولت و رئیس‌جمهور است. با توجه به گوشه‌ای از اختیارات سیاست‌گذاری اقتصادی رئیس‌جمهور، امید است دولتمردان از بهانه‌های دیگری برای سستی‌های خود در انجام وظایف استفاده کنند.

محمدعلی صمدی*: با آغاز قرن نوزدهم، اروپای مسیحی تحت تأثیر ۳ قرن سرازیر شدن ثروت‏های بی‏حساب از قاره‏های آمریکا، آفریقا و شبه‌قاره هند و همچنین گسترش مذهب پروتستان -که عامل مهم سکولاریزم مذهبی و رشد و تثبیت سرمایه‏داری به عنوان یک ارزش در تمدن غرب محسوب می‏شود- به تحولاتی بنیادین دچار شد و موازنه قوای سنتی در سراسر آن دگرگون شد. در 30 سال پایانی قرن 18 میلادی، با انقلاب «استقلال آمریکا» و پس از آن، «انقلاب کبیر فرانسه» اروپا به نقطه عطف تحولات خود پس از «رنسانس» رسید و امروز انقلاب کبیر فرانسه (سال 1789 میلادی)، به عنوان نقطه جداکننده ادوار تاریخی شناخته می‏شود، همان‏گونه که پیش از این، با «فتح قسطنطنیه» چنین شد. 

فرانسه از سال 1792 تا 1815 میلادی پیوسته دچار جنگ بود؛ جنگ‏هایی که دامن تمام اروپا را گرفت و زمینه ایجاد ساختارهای جدید سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اروپا را فراهم کرد و درست از همین مقطع، منطقه جغرافیایی خاصی، با نام تاریخی «فلسطین» وارد مصیبت‏بارترین سال‌های تاریخ خود شد و به رغم کوچکی مساحتش، به عنوان یکی از استراتژیک‏ترین مناطق جهان، وارد معادلات سیاسی مغرب‌زمین شد. 

نیمه دوم قرن 18 میلادی، شبکه بازرگانی جهانی گسترده‌ای بر پایه تجارت پنبه خام و پارچه‌های پنبه‌ای، از اقیانوس اطلس تا انگلیس و فرانسه و سپس به سوی هند گسترده شده بود که منطقه شرق مدیترانه در قلب آن قرار داشت و به همین سبب بنادر این منطقه بار دیگر مورد توجه سرمایه‏داران و تجار غربی قرار گرفت و محل تجمع گروه کثیری از تجار یهودی و اروپایی شد. این فرآیند، در اوایل قرن نوزدهم، پنبه شرق مدیترانه (محصولات عثمانی و هند) را به مهم‏ترین کالای وارداتی به بریتانیا بدل کرد (با توجه به استقلال آمریکا که بزرگ‏ترین کشتزارهای پنبه انگلیس و فرانسه در آن قرار داشت، اهمیت پنبه مناطق دیگر جهان بیشتر شد). 

 در این سال‌ها، بخش عمده سواحل شرقی مدیترانه، قسمتی از استان سوریه محسوب می‏شد و کنترل این ناحیه بر عهده والی شهر بندری «عکا» بود. این شهر بندری به دلیل داشتن قلاع مستحکم نظامی و اشراف بر سایر بنادر شرق مدیترانه، به عنوان مرکز این منطقه مهم تجاری شناخته می‏شد (محدوده تحت تسلط حاکم «عکا»، تقریبا همان منطقه‌ای است که از دوران جنگ اول جهانی تاکنون به «فلسطین» شهرت یافت). از سال 1790 «احمد جزار» حاکم بدنام اما مقتدر «عکا» مبارزه شدیدی را علیه سلطه انحصاری سوداگران اروپایی بر کشت و تجارت پنبه و غله منطقه آغاز کرد و سال 1791 تجار فرانسوی را از بنادر حوزه استحفاظی‌اش بیرون کرد. انقلابیون فرانسوی که در آن سال بدترین شرایط مالی را - به دلیل محاصره اقتصادی کشورهای مخالف انقلاب فرانسه- داشتند، با محرومیت از بنادر «مدیترانه شرقی» در تنگنای بیشتری قرار گرفتند اما پاسخ مناسب به این ضربه را به 7 سال بعد واگذار کردند. 

سال 1798 «ناپلئون بناپارت» ژنرال جوان جمهوری انقلابی فرانسه، با تهاجمی سنگین به «مدیترانه شرقی» قصد کرد با دستیابی به آب‌های دریای سرخ، راه خود را به سوی هندوستان- به عنوان شاهرگ حیاتی بریتانیا- باز کند. وی برای رسیدن به این هدف باید به قلب امپراتوری عثمانی حمله می‏برد. 

 مصر شمالی طی نبردی سخت در سال 1798 تصرف شد. پس از آن ناپلئون به سوی بنادر شرقی مدیترانه (واقع در فلسطین امروزی) رو کرد. شهرهای غزه، رمله و یافا را گرفت و عازم اصلی‏ترین قلعه نظامی منطقه یعنی «عکا» شد و این بندر را به محاصره خود درآورد. در طول این محاصره ۲ ماهه، شهرهای «ناصره» (مقدس برای مسیحیان) و «صفد» (یکی از ۴ شهر مقدس یهودیان) نیز اشغال شدند. این لشکرکشی به فلسطین، باعث تکاپوی انگلستان شد. در صورت سقوط «عکا»، بازپس‏گیری آن بسیار دشوار بود و حاکم «عکا» عملا بر منطقه فلسطین مسلط می‏شد و «جناح شرقی دفاع از هندوستان» تحت کنترل یا اشراف دشمن درمی‏آمد و کوتاه‌ترین راه ارتباطی انگلستان با دریای سرخ و هند، قطع می‏شد. با توجه به اینکه زمزمه حفر کانالی جهت اتصال «دریای مدیترانه» به «دریای سرخ» نیز از محافل نخبگانی بازرگانی به گوش می‏رسید، تصرف مصر و سوریه خطری جدی برای حاکمیت بریتانیا بر مشرق‌زمین بود. از همه مهم‌تر اینکه سوریه، دروازه امپراتوری عثمانی محسوب می‏شد و با اشغال آن، موجودیت امپراتوری عثمانی مورد تهدید جدی قرار می‏گرفت و این مسأله‏ای بود که با سیاست‏های قرن نوزدهمی بریتانیا (دفاع از عثمانی به عنوان نیروی بازدارنده در برابر توسعه‌طلبی روسیه) منافات داشت. 

به همین دلایل، ناوگان انگلیس برای کمک به محاصره‌شدگان «عکا» با ناوگان فرانسه درگیر شد و سپاه ناپلئون را به مصر عقب‏ راند. ناپلئون تحت فشار ناوگان انگلستان و مدافعان مصر جنوبی و قطع کمک‌های حکومت انقلاب‌زده فرانسه، ناچار در سال 1799 با شکستن خط محاصره دریایی انگلستان، راهی فرانسه شد. وی بعدها به یکی از نزدیکان خود نوشت: «عکا، کلید مشرق‌زمین بود و من با ناکامی در تصرف آن، برای همیشه خیال‌پردازی را در خود کشتم».

 خیالات ناپلئون برای تصرف مدیترانه شرقی، شاید ریشه در نبوغ نظامی‌اش داشت اما به دلایلی، او احتمالا در عملی کردن ایده‏ای قدیمی، پیش‌دستی کرده است؛ ایده‏ای که از 9 قرن پیش صاحب‏نظران سیاسی و مذهبی غرب را وسوسه می‌کرد، یعنی ایجاد حکومتی متحد با غرب در طلایی‏ترین نقطه آسیا از نظر سیاسی، مذهبی و حتی اقتصادی. 

ناپلئون سال 1798 با صدور اعلامیه‏ای (که واژگانش با ادبیات رایج در میان انقلابیون فرانسه منافات داشت)، خطاب به یهودیان آسیا و آفریقا، از آنان خواست تحت لوای فرانسه برای فتح «سرزمین مقدس» همراه شوند و عظمت و شکوه «اورشلیم باستانی» را احیا کنند. شاید ناپلئون ـ که از نفوذ نسبی اشراف یهود در کانون‏های تجاری امپراتوری عثمانی مطلع بود- و پیوند سرمایه‏داران یهودی را با نظام سیاسی انگلستان، مهم‌ترین نقطه قوت رقیب خود می‏دانست، قصد داشت با این اعلامیه آنان را با خود همراه کند و یا حداقل هم‌پیمانی احتمالی‌شان با دولت عثمانی و بریتانیا را تضعیف کند. اسناد و شواهد هم نشان می‏دهد اشراف و سرمایه‏داران یهودی، از مهم‏ترین تأمین‏کنندگان مالی دولت‏های در حال جنگ عثمانی و انگلستان و حتی آلمان و فرانسه محسوب می‏شدند. 

 آیا ناپلئون احتمال موفقیت رؤیاهایش را می‏داد یا تنها به عنوان جنگ روانی به آن می‏نگریست؟ دقیقا مشخص نیست. همین ناپلئون در بیانیه دیگری خطاب به ملت مسلمان مصر، داعیه اسلام‏گرایی و اسلام‏خواهی کرد و حتی برای جلب همدلی اعراب، با لباس سنتی عربی در انظار عمومی ظاهر شد. «ناهوم سوکولف» از رهبران «آژانس یهود» در کتاب خود می‏نویسد:«هیچ یک از یهودیان به موفقیت طرح جاه‏طلبانه ناپلئون و امکان پیروزی وی اعتقادی نداشتند و به همین دلیل به وعده‏های وی توجه نکردند. از سوی دیگر در صورت فتح سوریه و کشاندن جنگ به قلب ترکیه [منظور امپراتوری عثمانی است] نمی‌شد احتمال موفقیت طرح ناپلئون را یکسره ناممکن تلقی کرد. در این صورت احتمالاً ناپلئون سهمی از حکومت را نیز به قوم یهود که فرانسه می‏توانست به آنها تکیه کند، واگذار می‏کرد».

تئوریسین نامدار صهیونیزم ضمن ابراز این نظر که: «طرح بناپارت ساده و مقاصد وی صادقانه بود» می‏نویسد: «در صورت پیروزی ناپلئون، یهودیان با شادمانی به کمک وی می‏شتافتند» و دلیل این عدم همراهی را این‏گونه شرح می‏دهد: «نظر یهودیان در شرق به طرح‏های ناپلئون محتاطانه و تا حدودی بدبینانه بود. این احتیاط و بدبینی البته نسبت به امکان اجرا و ابزار رسیدن به اهداف ابراز می‏شد و نه نسبت به مقاصد ناپلئون. یهودیان آماده بودند به گونه‏ای مسالمت‏آمیز یا با قیام علیه زمامداران کشور، برای احیای «اورشلیم باستانی» تا سرحد امکان جان‌فشانی کنند اما به هر حال آنان می‏دانستند این مبارزه [ناپلئون با عثمانی] سرنوشتی جز شکست نخواهد داشت».

* پژوهشگر تاریخ